TEKNİK KUMAŞ ÜRETİMİ

TEKNİK KUMAŞ ÜRETİMİ

2.1. Teknik Kumaş Üretiminde Kancalı Dokuma Ma



Teknik kumaş pazarı gittikçe önem kazanmaktadır. Öneminin artışı şu sebeplerdir :

a) Teknik gelişme ve yenilikler yeni problemlerin çözümü için ileri tekstil malzemeleri gerektirir.

kinesi
b) Daha iyi filtrasyon metotları ve malzemeler için artan çevre talepleri,

c) Tekstile dayalı ( yap ve araba endüstrisi için ) daha ucuz ve daha kolay hafif-ağır yapım sistemlerini geliştirme gayretleri .

d) Bunların daha iyi üretim hususiyetleri bakımından tekstillerin, metalik veya diğer malzemelerle artarak yer değiştirmesi .

“ Teknik tekstil malzemeleri ” teriminin tarifinde, “ Giysi kumaşlar ” ile teknik ekipman, alet ve cihazlar veya ( şekillenmemiş ) elyaf, iplikler, bükümlü ve monofilamentler, halatlar, kordlar ve ( lineer şekilli ) kuşaklar, düz şekilli mallar gibi alet cihaz kumaşları olan endüstriyel kumaşlar arasında fark bulunmaktadır .

Dokumadan diğer düz şekilli kumaşlara kadar çeşitli meselelerin çözülebilmesinde şüphe yoktur . Bununla beraber, dokunmuş teknik kumaşlar, güç meselelerin çözümünde seçkin bir yer tutmaktadır . Sağlamlık, gerginlik, çalışma kabiliyeti ve termal reaksiyonlar gibi hesaplanabilen fiziksel özellikler dokunmuş bir teknik kumaşın hususi özelliklerdir. Buna karşılık, normal olarak sadece sınırlı elyaf ve iplik numaraları ile çalışmak zorunda olan iplik fabrikalarında, “ teknik tekstil dokumacısı ” elyafta daha fazla tabii ve kimyasal kaynaklara, fiziksel ve mekanik özelliklere, iplik numara ve çaplarına ulaşamamaktadır . Buna ilaveten, özel kumaş dokuma talepleri göz önüne alınmalıdır :

- Çok sık dokunan yelken , tente ve kanaviçe kumaşlar .

- Mekikli tezgahlarda olduğu gibi , hızlı dokuma makinelerinde problem doğuran konveyör kayış ve zırh için kumaşlar .

- Filtre ve kaplama malzemelerinde kullanılan açık ve yarı sıkı kumaşların kusursuz göz aralıkları olmalıdır.

Bir dokuma makinesinin, yukarıdaki gereklerin çoğunu mümkün mertebe karşılaması lazımdır . “ teknik tekstil dokumacıları ” sadece dokuma branşlarının birinde değil aynı zamanda birçok dallarda meşgul olmalı ve mümkün olduğu zaman aynı tip makine bulundurmayı arzu etmelidir .

Dornier dokuma makinesinde, 1967’ den beri piyasadadır . O zamandan beri, sürekli olarak ilerlemektedir . Makine çift kancalı mekiksiz bir dokuma makinesidir ve kumaşın ortasındaki pozitif kontrollü iplik geçişli atkı ekleme sistemi sebebiyle, hemen her çeşit atkı ipliklerini elinde bulunduran ve yaklaşık olarak her türlü atkı ipliğine cevap verebilen bir makinedir.

Bu dokuma makinesinin temel prensine bakalım :

Makine şasisi, her biri 4 geçiş çubukla bağlanan iki yandan ibarettir . Altta, U şekilli çubuklar, eğik kol destekleri ve gerektiğinde de tül dokuma için yay destekleri taşımaktadır . Üst tarafın önündeki esas travers, özel bir şekle sahiptir ve teknik kumaş imalatı için gerekli stabiliteyi sağlar .Bu geçiş çubuğunun yere bakan tarafı, torna gövdesi gibi, genişliğe bağlı olarak değiştirilen kısmı taşır . Bunlar yatay yönde kademesiz olarak kayabilirler ve tarak
genişliğine uyabilirler .















- Basıncı kontrol edebilen yağ banyosunda çalışan iki dişli kutusu kamlarla teçhiz edilmiştir . Kamlar, kanca ve tefe hareketini kontrol ederler ve makinenin karşı tarafına ağırlık hareketi için tahrik gücünü iletirler .

- Makine kenarlarının arkasında flanş çapı 1000 mm kadar çözgü leventler, isteğe monte edilebilir . Kısmi çözgü leventleri ile dokuma için, 50:50 ve 3,3:66,6 diferansiyel dişliler uygundur .


İplikleri veya bağlantı çözgülerini desteklemek için bir ikinci veya üçüncü bir çözgü levendini bağlama cihazları isteğe göre temin edilebilir . kademesiz şekilde ayarlanabilen köprü silindiri ünitesi, çözgü salma hareketini kontrol eder .

Dornier dokuma makinesinin kumaş sarma hareketi, isteğe göre, kısmi uygulamalarla değişebilir ve bir taraftan farklı çözgü gerginliğine; diğer taraftan açık, hassas kaygan, gerili veya yüksek derecede kapalı kumaşlar gibi farklı tipte kumaşlara uygulanabilir .

Piyasadaki bütün armür makineleri, makineye bağlanabilir . çerçeve hareketinin, çözgü gergisinin adaptasyonunda 12, 18 veya 24 mm.–lik seviyede bulunması tavsiye edilir . Kusursuz elektronik kontrol ve kaydediciler makine fonksiyonlarını izler . Makine duruşunda, dokumacıların işi, kopmuş mekik ipliğinin yarı otomatik tamiri ile kolaylaşmaktadır. Buna ilaveten hata sebepleri kodlanmış olarak tezgahta görülür . Özel kumaşlar için özel programlar da yapılabilir .Tipik altı grup endüstriyel kumaş üretimleri ile ilgili problem açıklanmış ve dornier makinesi vasıtasıyla bu problemlerin çözümleri belirtilmiştir .

Makine duruşlarında dokumacının işi yarı-otomatik kopan atkıların tamiri ile kolaylaşır. Buna ilaveten hataların sebepleri kod olarak dokuma makinesinin etrafında görülür. Özel kumaşlar için özel programlarda mevcuttur.

Genel karakteristiklerine takiben dornier dokuma makinesinin teknik tekstil malzemelerinin imalatına çok uygun olan özelliklerini belirtmek istiyorum. Şüphesiz tek tek özelliklerini saymak sıkıcı olacaktır. Bunun yerine 6 tipik endüstriyel kumaş grubunu örnek olarak seçip, bunların imalatı ile ilgili problemleri belirtmek ve makinemizin bu problemlere getirdiği çözümleri göstermek faydalı olacaktır.

1) Pamuk ve ketenden yapılmış yelken, çadır ve branda bezleri,
2) Pamuk, yapay lifler, viskoz ve karışımlarında yapılmış transmisyon kayışları için kumaşlar, taşıyıcı bantlar için kumaşlar ve tekerlek kord bezi,
3) Yapay liflerden yapılmış kaplama kumaşların zemini,
4) Yapay ipliklerden yapılmış denizci kumaşları,
5) Yapay monofilaman ve metal tellerden yapılmış elek ve filtreler,
6) Cam, karbon veya aromid liflerden yapılmış kompozit ve kaplamalar için kuvvetlendirilmiş kumaşlar.


2.1.1. Kanaviçe ve branda kumaşları

Bunlar, çok sık olmaları ile karekterize edilir . Böyle kumaşların üretiminde, dokuma makineleri en yüksek mekanik yüklenmeye maruz kalırlar. Dokuma makinelerinde görülen en yüksek mekanik kuvvetler bu tip kumaşların imalinde ortaya çıkar. Bu makinede ağızlık açma ve tefeleme sırasında 5x104 N’luk bir kuvvete dayanabilir. Köprü silindiri çok fazla derinlik ve yükseklikte ayarlanabilir ve yüksek etki sıklıklarına imkan veren ağırlık geometrisini destekler.
Köprü silindiri ekipmanı, birçok vazife görmektedir .

Kullanılan çözgüler az bir uzamaya sahipse veya hiç yoksa çözgü salma hareketine bir sinyal vermeden ağırlık gerekli iplik uzunluğunu sağlar . Bu usulle, yüksek çözgü gerginliği elde edilir. Bundan başka, uygun çözgü gerginliğini ayarlama imkanına da sahiptir . meselâ köprü silindiri sabit veya sallantılı bir merdane gibi kullanılabilir . Orta ağır ve ağır kumaşlar için, mekanik çözgü boşaltma hareketinin kullanılması tavsiye edilir .

Küçük bir çekme kuvvetine sahip iplikler için atkı atma sisteminin uygunluğu, kısa ştapelli iplik örnekleri ile daha iyi gösterilmektedir .
- Sağ kancası ile atkı alınması :

Bu dokuma makinesinde, atkı, en düşük hızda çekilir . Çok sayıda atkı ipliği atılmasında bile
bütün atkılar, aynı düşük gerilime sahiptirler .

d) Kumaşın ortasında atkı geçişi :

Kumaşın ortasında, atkı, sağdan sol kancaya geçer. Bu durumda iki kanca, pozitif kontrollü germe kollarıyla hareket eder. Tam geçiş durumunda atkı ne çekilir ne de yedeğe alınır. Bu bakımdan, kesme gerilmesi sebebiyle atkı veya parçaların hiçbiri bozulmayabilir, kopmayabilir veya kaybolmayabilir.

Açık ağırlıkta atkı atma.

e) Atkı atma tamamlanana kadar, açık ağırlıkta atkıya dokunulmaz. Bu, kullanıcıya, zayıf iplikleri de atma imkanı sağlar. Küçük bir uzamaya sahip ipliklerden ve gevrek ipliklerden yapılmış diğer mamullerin üretiminde bu imkanın önemi büyüktür.

f) Atkı boşaltma.

Atkının boşalma süresi, kullanılan atkı ipliğinin özelliklerine bağlıdır.
Transmisyon kayışları, konveyör kayışları ve lastik kord kumaşları için ara astarlık kumaşlar.

Bu gurup kumaşlar, yüksek yoğunlukta (sıklıktan) ziyade çok ağır olmakla karakterize olurlar. Normal olarak, yüksek iplik numarası ve bazen de çift veya üç katlı dokuma gerektirirler. Dokuma sebebiyle her iplikten sonra daha aşağıdaki kat yüksekliği ve kalınlığı değişir. Büyük çaplı ağır ipliklerle ve daha alttaki açıkların değişmesiyle ortaya çıkan problemler, serbest kılavuzlama, sert kancalar vasıtasıyla çözülebilirler. Esnek kancalar, böyle kumaşlar için hatta kılavuzlama elemanları ile yüksekse tespit edilseler bile uygun değildir. Bu makinenin tefesi, çözgü uçlarının yerlerini değiştiren veya bozan, kaydıran kılavuzlama elemanları yoktur.

Benzer iplikler, atkı iplikleri gibi kullanılırlar. Mesela, dtex 940 f 140x6 poliamid EP 630 tipi taşıyıcı kayışta. Açıkça fark edilebilir ki, 840 incelikler, rapier tarafından güvenle çekilirler. kumaş ortasındaki pozitif atkı geçiş kontrolü, bütün fibrilerin kumaş kenarına emniyetle geçmesini garanti eder. Önce, bir sert kancanın avantajları, burada gösterilecek, sonra kanca makul bir statik ve dinamik iplik yüklenmesine maruz bırakılacaktır. Ve bu kadar fazla bir yükü taşıyan sağ kancasının bir milimetrik sapma olmadan ortaya geçiş pozisyonuna ulaşması istenir. Atkının bu büyük ters hareket kuvvetine, sadece bir sert kanca karşı koyabilir.

Makul uzunlukta konveyör kayışı üretimi, bu branşta normaldir. Gerekli çözgüler, bobinler veya bölümlü leventler alınır ve tezgahta birleştirilir. Bu uygulama için, makine bir çekme mekanizma ile üç merdaneli çekme mekanizması teçhiz edilebilir. Bu mekanizma, farklı bobinlerden veya leventlerden gelen çözgü ipliklerini 400 mm. çaplı lastik kaplı merdane üzerine toplar.
Bu guruptaki mamullerden, rayon veya sun’i elyaftan mamul lastik kordunun özel bir pozisyonu vardır. Lastik kordu, yüksek gerginlik, uzun kumaş çalışması, ekstren derecede gerili çözgü, düşük iplik sıklığı ve zayıf atkılarla karakterize edilirler. Bundan başka, bir parçanın baş ve sonu olduğu kadar kenarlarda, dokuma için zordur.

Lastik kordunun imalatı için, kumaş kaybına yol açmamak ve aynı uzunluk ve gerginlikte bulunmasını sağlamak üzere, yüksek çözgü gerginliği gereklidir. Lastik imalatçılarının bu isteği köprü silindiri ekipmanı ve üç merdaneli çekme aletiyle karşılanır. Lastik kordu imalatındaki problemleri incelersek, açık ağırlık atkı atmanın avantajları, aşikar olur. Bir taraftan , yüksek iplik sıklığı ve kort bükümündeki rayon çözgünün yığılımı göz önüne alınmalıdır.

Diğer taraftan, ekstren derecede zayıf atkı vardır. Bu çözgü ipliklerini dokuma, ambalajlama ve transport sırasında birlikte tutmak zorunda olup,lastik kaplamadan önce tekerleğin herhangi bir tehlikeye karşı korur. Lastik kaplamaya zarar vermeden dokuma, vatkalama ve iletişim esnasında çözgü iplikleri birlikte tutulmalıdır.

Böyle bir açık “kumaş”ın elde edilmesi bir lastik fabrikasında hemen hemen mümkün değil iken, bu mamul için özel bir sarma tertibatı geliştirildi. Zaman kaybı ve ek bir iş olmaksızın, bir parçanın başı ve sonu yeterli sıklıkta, böylece dokunabilir. Gergi donanımları, hızlı bağlanma ve çıkarma için bir aletle de teçhiz edilebilir.

Önceleri, mekikli tezgahlarda, lastik kortlarındaki problem olan kenar şekli, yükseklik olarak marjinal alanlarda arttırılıyordu. Mekiksiz dokuma makinelerinde, bu alandaki yükseklik, daha da düşüktür. Küçük numaralı atkılar yüzünden, tül makineleri çözgü uçlarını belirli uzunlukta muhafaza edemez. Bu bakımdan, atkıyı kafi miktarda çekecek özel bir hareket geliştirilmiş.


2.1.2. Kaplama kumaşların zemin dokuları

Kumaş imalatında bir gurup mamuller için dokumacılar dört temel problemle karşılaşırlar:

g) Tamamen bükümsüz veya çok az bükümlü çözgü ve atkıda yüksek incelikli flamen iplikler,

h) Açık ve seyrek kumaş dokusu
i) Atkı bozulmalarına eğilim
j) Atkı atma sırasında fibril kayıp riski

Birinci problem, yani “sıfır-bükümlü iplikler”, zeminlerin şu özelliklere sahip olması gerçeğinden doğmaktadır: minimum iplik uzaması optimal yapışma ve nüfuz, minimum kalalık ve minimum iplikte en iyi kaplama imkanı. Serbest kılavuzlu kancalar, atkı atma esnasında artan kesme yüklerine kolayca mukavemet edebilecek hassas çözgü ipliklerine karşı sorumludurlar. İplik uçlarını karşı karşıya getirmede, kılavuzlama pimi, çengel veya dişi yoktur. Bu uygun şekilli kanca başlıkları ile de imkansızdır: Kanca diğer ucu oldukça küçüktür.
Kanca başlığının hareket eden kısımları yani kıstırma kolları kanca başlığının üst kenarı tarafından korunur. İpliğe temas eden bütün kısımlar krom kaplıdır ve parlatılmıştır. Kanca başlığından kanca çubuğuna geçiş yumuşak olur.

Böylece bütün kısımlar koruma dışında kalan çözgü ipliklerine zarar vermeden görevlerini yerine getirirler. Bu mamullerden bazılarına yarı şeffaf kaplama yapılır. Diğerlerinde kumaş yapısı açık olarak görülür. Bu tip kusursuz kaliteli seyrek veya açık kumaşlar ve gerçek ağ örgüler, ağırlıkta rehber elemanlarının olmaması ve çözgü salma sisteminin (dotronie) köprü silindirinin, tarak hareketinin ve kumaş sarma hareketinin hassas oluşu sebebiyle bu makineyle problemsiz olarak üretilebilir. Aşırı hassa kumaşlarda, özel bir sarma tertibatı mevcuttur. Döner rehber silindirleri yardımıyla bu tip kumaşlar kumaş silindirine düzgün şekilde transfer edilirler.

Dokunmuş zemin kumaşlarının hiç veya çok az atkı bozulması göstermesi doğrusal, açık ağırlık atkı atma sebebiyle ortaya çıkar. Tarağa paralel olarak atılan atkı ipliği uzunluğu ağırlık konumundaki tarak genişliği kadar olur. Çapraz atkı atma sebebiyle ortaya çıkan fazlalıkların, kumaş hareketinde sağdan sola doğru değişen çözgü–atkı krankları tarafından dengelenmesi gerekmez. Son temel problem kapilar lamellerle ilgilidir. Her şeyden önce bu ipliğin bütün fibrillerinin emniyetli olarak taşınması garanti edilemezse havsız iplik kullanılamaz. Tek lif kayıplarının sebep olduğu hatalar vardır. Bu problemleri önlemek için dornier makinası ile PES malzemelerinin gazelenmesi veya geniş telef kenarları dokunması gerekmez. Buna bağlı olarak güvenilir kanca kavrama sistemi kancaları ile 2x1100 veya 2x1670 dtex iplik kullanılabilmesi sebebiyle nakil kutularında panama örgülü kumaş imalatında önemli avantajlar sağlar.

2.1.3. Yelken bezleri:

Yelken bezlerinin üretiminde yukarıda bahsedilen avantajlar daha da artar. Kullanılan iplikler hali hazırda tartışılan ürünleri andırır ve iplik numaraları 140-1100 dtex arasındadır fakat atkı ve çözgü tel sayısı daha yüksektir. Bu , yüksek çözgü geriliminin akıllıca ayarlanmasının ve de ipliğin hassas bir muamelesini gerektirir. Prof. Walz!ın yoğunluk hesaplamasına göre böylece üretilen kanaviçeler 120-125 lik bir yoğunluk faktörüne sahiptir. Yatlar için özel tek en yelken bezleri bu değerleri aşarlar ve 150’lik bir yoğunluk faktörüne ulaşırlar.

Bu derecedeki yoğunluklar :

k) Çözgü salma, köprü silindiri, sayaç silindiri ve tefeleme arasında tam uyum.
l) Tarak hareketi, ağırlık açma.
m) Tefelemenin dinamik kuvveti
n) Düz kumaşların silindirlerinin plastik kaplamasına iyi bir şekilde temasını garanti eden çift silindirli kumaş sarma tertibatı ile gerçekleştirilir.

Bu kumaşların dokunması, tarak bölgesinde çözgü kısalmasını ve tefeleme noktası ile sarma silindir arasındaki serbest kumaş uzunluğunu azalttığı için tarak bölgesinde hassas çalışmayı emniyet altına alan tam en ambarların kullanımı ile kolaylaştırılır. Sonuç olarak dokunmuş kumaş tefelendiği anda hareket edemez.

2.1.4. Elekler ve Filtreler

Bu gurup mamuller çeşit endüstriyel tekstil malzemelerinin bir bölümüdür. Bir çok monoflament yapay ve metalik lifler farklı çaplarda, iplik numaralarında, gözenek büyüklüğünde su ve hava geçirgenliği olan çeşitli mamul üretiminde kullanılır. Dokunarak elde edilen elek ve filtre bezi talebi çok değişiklik gösterir. Bir taraftan, büyük çaplı bağlanmaya karşı direnci olan monoflamentler vardır. Bu metalik teller için de geçerlidir. Bundan dolayı böyle kumaşların dokunması yüksek makine stabilitesi ve mukavemeti ister. Diğer taraftan aynı makinede çok hassasiyet isteyen ince ve çok ince monoflamentler mevcuttur. Köprü silindiri ve sayaç silindirinin blokajı ile yüksek çözgü gerginliği elde edilir. Yüksek çözgü gerginliği bu silindirdeki çözgü sürtünmesinin yanında ağırlık ve yay kuvvetlerinden kaynaklanır. Gerçi bu durum elek ve filtre kumaşlarının imalatında farklıdır. Çözgü gerginliklerinin yüksek olmasına rağmen iplik kütlesi ve çözgünün fiziksel özellikler bakımından çözgü uzaması pratik olarak sıfırdır. Böyle durumlarda çözgü salma sistemine sinyal göndermeksizin ağırlık için gereken ilave iplik uzunluğunun köprü silindiri tarafından beslenmesi çok önemlidir. Aksi taktirde, armürler, çerçeve hareketi, çerçeveler ve çözgü telleri kısa zamanda zarar görecektir. Tabiatıyla çözgü salma hareketinin verimi çözgü çekme kuvvetlerine adapte edilir.
Sert karbon lifi takviyeli kanca çubuğu böyle kumaşların imalatında kendini ispatlamıştır. Çoğunlukta sadece flanjlı bobinlere sarılmış ve bundan dolayı dokuma işletmelerinde zorluk çıkaran monoflament ipliklerin dirençleri iplik rehberlerinde, frenlerinde ve kancalarda herhangi bir probleme yol açmaz.
Kenar kıvırma, atılan atkının sertliği onun U şeklinde kaplanmasını engelliyorsa mümkün değildir. Bu sebeple kenar cihazı kullanılır. Bu amaçla 1:1 örgülü düzgün iplikten oluşan 60 kenar ipliği bağlayıcı olarak kullanılır. Bu cihazın ağırlık geçişi armürden bağımsızdır. Bundan dolayı kenar ağırlığı da daha önce kapatabilir, atılan monoflament (çoğunlukla yaylı atkı) sol kanca kıstırıcısı tarafından serbest bırakıldıktan sonra ağırlık içine yeniden bağlanamaz. Kumaştan sarkan atkıların ayrılmasını kolaylaştırmak için yapay lif iplikleri ile tekstüre iplikler kenar ipliği olarak kullanılır. Ultrasonik kenar ayırıcılar ile kenar ayırma kenar iplikleri ve atkı ucu ipliklerinin hafif şekilde eritilmesi ile gerçekleştirilir. Ne kenar kıvırma ne de termo kesme uygulanmıyorsa leno kenarlar kullanılmalıdır. Gerçi kullanılan monoflamentin düzgün yüzey bulundurulduğundan, kenarların kalıcılığı daha sonraki terbiye işlemlerinde sınırlandırılır.

İnce veya çok ince monoflamentler dokunacak ise makine özellikleri gerekir. Normal olarak bu flamentler çekilmediği veya sadece kısmi olarak çekildikleri için yüksek bir elastikliğe sahiptirler. Atkıların tabii şekilde yerleşimini emniyet altına almak için köprü silindirinin titreşimini yok etmek gerekir. Bu makinede bu işlem iki vidanın sıkılmasıyla kolaylıkla yapılır. Ayrıca bu tip mamuller özellikle küçük ağızlıklarda çözgü telleri tarak tarafından tespit edilen düz kursunu koruyabildikleri ve rehber elemanları ile teması önlemek için herhangi bir hareket etmeye ihtiyaç duymadıkları için gereken hassasiyetle dokunabilir. Çok hassas flamentlerde mekikçik muhafazası avantajdır.
Küçük ağızlıkların iplikleri içine yerleştirilebildikleri için kanca dibi ve flament arasındaki direkt temas mümkün olduğu kadar önlenmiş olur.

Atkı atmadan önce atkı frenlemesi ayrı bir problemdir. Bir çok fren tipi mevcuttur ancak bu frenlerden bazıları kendilerini atkı atma sırasında görülen farklı ivmelenme ve frenleme fazlarına adapte edebilecek kadar hareketli değildirler.
Bu sebeple yıllar önce kütlesiz iplik frenleme için çift olarak organize edilen çelik bıçaklar geliştirilmiştir. Günümüzde 0.1 ve 0.2 mm nikel elmas kaplı çelik bıçaklar mevcuttur. Bu bıçaklar monoflamentlerin zarar görmesine karşı en iyi direnci sağlar.

Monofilamentlerin dokunmasında atkı beslemesi zordur, zira atkı kalan bölümü çekilemez . Böyle durumlarda pozitif olarak kontrol edilen iplik freni kullanılabilir. Bu da çalışmayan fazlar da atkıları sabitleştirir. Besleme iğnesi kumaş kenarı ile bu fren arasında kıstırılmış olan atkıyı sıkıştıracaktır. Atkı yerini aldıktan sonra fren ilave gerginlik olmaksızın etkiyi serbest bırakmak üzere açılacaktır. Kenar konstrüksüyonu kumaş imkanlarına bağlıdır. Şöyle ki:

- Kenar kıvırma hareketi göz büyüklüğüne göre kullanılır.

- Eğer değilse, tutucu kenarlar böyle kumaşlarda dokunacak ve termal kesim ile ayrılacaklardır.

Sarkan kenarlar önlendiği için ultrasonik kenar ayırma uygundur. Isıtılmış tel ile kenar ayırma sertleşmeye yol açtığı için pek tutulmamaktadır.

- Bu iplikler genellikle kırılgan, düzgün bir yüzeye sahip oldukları ve bağlanmaya karşı direnç gösterdiklerinden, bobinlerden kenar dokumak zordur. Serbest atkı iplikleri sebebiyle, iç taraftaki iplikler dış taraftakilerden daha yüksek bir eğilmeye sahiptirler.

Kumaş gittikçe gevşer ve makine çözgü durdurma vasıtasıyla durur. Burada, tek-iplik frenleme tavsiye edilir. Bu metotla sadece ipliği sıkı halde tutmak için gerekli iplik uzunluğu serbest bırakılır. Standart cihaz 16 bobin için tasarlanmıştır, fakat 24 bobin uzatılabilir.

2.1.5. Cam , karbon veya aramid lifleri ile takviye edilmiş kumaşlar

Cam, karbon ve aramid filamanlarından oluşan orta ve yüksek numaralardaki iplikler haşıllanarak veya bükülerek kullanıldığında daha az probleme yol açarlar. Ancak, çoğu zaman dokuma işletmelerinde haşıl maddelerinde, silikonlar, çözgü düzgünleştirme maddeleri gibi kimyasal maddeler , daha sonraki işlemlerde yapıştırıcı kimyasal maddelerin özelliğini etkilediğinden kullanılmaz.

Diğer taraftan kapılar tutamlı yuvarlak iplikten oluşan kumaşlar düz veya oval şekilli ipliklerden imal edilen kumaşlarla aynı mukavemete sahiptirler. Şüphesiz yuvarlak iplikten imal edilen kumaşlar daha kalın olup, daha yüksek uzama ve reçine emiciliğine sahiptir. Buda kumaş ağırlığını arttırır. Böylece, bu tip mamulleri ince filamen iplikleri ve düşük kesme mukavemeti ile bilinirler. Bundan dolayı bir dokuma makinesinde en az zarar verici bir iplik işlemi ile elde edilir.
Özellikle bu sahada dornierde atkının alındığı sırada kancanın düşük hıza sahip olması önemli rol oynar. Zira bu şekilde bobin çıkışındaki balonun oluşması anında gerginlik artışları önlenir.



Her iki kıstırma parçaları da aşınmaya dayanıklı tungsten karpiten imal edilmiştir. Buna ilaveten, alt kıstırıcı bir esnek destek üzerindedir. Böylece kırılgan iplikler emniyetle kıstırılır ve kesilmez. Farklı sertliklerde iki-tip yumuşak kıstırıcı mevcuttur. Ayrıca, tungsten karpit takviyesi düzgün ve yivli yüzey imali avantaj sağlar.

Daha öncede belirtildiği gibi tip kumaşlardaki lifler çok az veya sıkı uzamaya sahiptirler. Bu sebeple, ağızlık geometrisinin düzgün ayarı ön şart olmalıdır. Üst ve alt ağızlık 50:50 oranında merkezde teşkil edildiğinde sadece uygun bir ön ağırlık elde edilir. Böyle bir ağırlık bu sahada normal olarak kullanılan çeşitli çözgü levend çaplarında oluşturulabilir.
Çözgü tellerinde, çözgü ipliği bozulma açısı mümkün olduğu kadar az olmalıdır. Bundan dolayı, düz bir kanca başlığı ile bu makinede 1-2 renkli atkı dokuma yapılabilir. Ağırlık yüksekliği ve açısı buna bağlı olarak azaltılmıştır.
Burada da ağırlıktaki rehber elamanları yokluğu önemli bir husustur. Bu tip kumaşların dokunması ince cam lifi, fitiller, karbon veya aramid lifleri fibrilleşiyorsa, bozuluyorsa veya atma sırasında zarar görüyorsa mümkün değildir. Yüksek iplik numaraları ve çözgü sayısı ile çalışan fabrikalarda, dokuma uç silindirli çekme ünitesi ile kolaylaştırılır. Bu ünite ile iplik zararına yol açabilecek çözgü çekme önlenir. Cağlıktan gelen her iplik basit bir şekilde silindirler üzerinden geçirilir ve dokuma makinesi yerleştirilir.