chafer bezi üretim projesi

Chafer bezi üretim prosesi, diğer endüstriyel tekstil üretim proseslerine benzer olarak, iplik tipi ve uygulanacak kompound cinsine uygun olarak geliştirilmiş RFL (Resonsinol-Formaldehit-Lateks) banyosuyla muamele sonrası kurutma ve ısıl işlemleri içerir.
Chafer bezinin fiziksel özellikleri; ısıl işlem şartları, çözgü ve atkı tipi ile dokuma tipine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tekstürize iplik ve chafer bezi özelliklerinin etkileşimi aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
TEKSTÜRİZE İPLİK CHAFER BEZİ
Kopma Mukavemeti Kopma Mukavemeti
Sürtünme Mukavemeti
Kopmada Uzama Elastikiyet
Kullanılan İplik ve Tekstürize Hava sızdırmazlık
Seviyesi Ağırlık
Kalınlık
Yorulma mukavemeti
Elastikiyet
Kullanılan banyo tipi Bez-kompound yapışması
Kimyasal ve ısıl direnç
Dirilik
Hava sızdırmazlık
Volkanizasyon şartları
Bezin lastik kompounda yeterli seviyede yapışmasını sağlamak için RFL banyosunun birleşiminin, hazırlanış koşullarının ve bezin aldığı RFL miktarının iyi ayarlanması gereklidir. Ayrıca hava geçirmez chafer bezinde RFL’nin bezdeki her bir tekstürize iplik filamentinin yüzeyi ile etkileşimi de sağlamaktadır. Ancak gereğinden fazla katı olan veya uzun süre yüksek sıcaklığa maruz kalan bez, dirilik nedeniyle lastiğin ömrünün kısalmasına sebep olacağından optimum şartların sağlanması önemlidir.
Transmisyon, çanta, koltuk, vb. uygulama alanlarına sahip kaplama bezleri de aynı ünitede benzer proses koşulları uygulanarak üretilebilmektedir. Bu bezlerde tekstürize iplik kullanımı, hacimlilik ve esneklik gibiözellikler nedeniyle önem kazanmaktadır. Topuk bezi de denilen chafer bezinin kendisinden beklenen işi iyi görebilmesi için dokusundaki atkı ve çözgü ipliklerinin her birinin eşit gerilim altında olması, atkı ve çözgü ipliklerinin birbirini dik keserek kareler oluşturması, dokuma hatalarının az olması, lastik hamuruna yapışma özelliğinin iyi olması arzu edilir. Kullanılan iplikler multifilament veya monofilament olabilir.

3.3. Konveyör Bezleri

3.3.1. Kullanım Hammaddeler ve İplik Çeşitleri

Konveyör bez üretiminde en çok kullanılan elyaf türleri nylon ve polyester filament elyaflardır. Bunların yanı sıra pamuk, rayon, kevlar gibi elyaflarda kullanılmaktadır. Endüstriyel bezlerde kullanılan elyaflar şu harflerle temsil edilmektedir.
Polyester E
Nylon P
Rayon-filament R
Rayon-kesik Z
Pamuk B
Eğer çözgü veya atkı bir elyaf harmanından oluşmuşsa ilk harf harmandaki hakim elyafı, ikinci küçük harf harmanın ikinci elyafını, üçüncü (büyük) harf atkının hakim elyafını ve dördüncü (küçük) harf atkının elyafını gösterir.

3.3.2. Konveyör Bezinin Özellikleri ve Kullanım Alanları
Üç çeşit konveyör bezi dokunmaktadır.
- PP tipi
- EP tipi
- EE tipi
Konveyör bezleri; konveyör bandı yapımında kullanılır. Konveyör bantları iki sabit nokta arasında mal taşımada kullanılır. Örneğin; maden ocaklarında maden cevheri taşımakta kullanılır. Çimento, gıda, şeker fabrikalarında kullanımı geniştir. Göreceği işe göre birkaç kat konveyör bezinin altı ve üstü lastikle kaplanarak konveyör bandı elde edilir. Konveyör bezinin sahip olması istenen belli başlı özellikleri mukavemet,boyutsal denge, ısıya-ışığa, rutubete az duyarlılıktır. Konveyör bezlerinde özellikle boyuna esnemenin mümkün olduğu kadar küçük olması istenir. Çürümeye dirençli, darbelere sürtünmeye direnci yüksek olmalıdır. Genellikle katlı iplikler kullanılır. 940x2, 1180x2, 1400x3, 940x4 d Tex kalınlığındaki iplikler yaygın olarak kullanılır. Sık bir dokumaya sahiptir. Konveyör uluslararası standartlaştırılmıştır. Bu standartlaştırılmada çözgü ve atkının elyaf türleri ile mukavemetler belirtilir. Elyaf türleri harfle, mukavemetler ise Newton\mm biriminde belirtilir. Buna göre ilk harf çözgüyü,

Örnek: EP 100-25
Standardında bu konveyörün çözgüsünün polyester elyaftan, atkısının nylon elyafından yapıldığını, çözgü yönündeki mukavemetinin100Newton\mm atkı yönündeki mukavemetinin 25 Newton\mm olduğunu anlarız.

3.3.3. Konveyör Bantlarında Kullanılan Kenar Tipleri

3.3.3.1. TUCK-IN Kenar (içe kıvırma kenar)

Sulzer tezgahının üzerinde mevcut kenar şeklidir. Tezgaha ilave edilecek teçhizat ve malzeme yoktur.
Avantajı : Tezgahta dokuma kenar telefi yoktur.
Dezavantajı : Dokuma ve terbiyede sarım bozukluğu (kenarın kalın olması)
Kenarların zemine göre daha gergin olması.
Bantçı firmada kenar gerginliği sorunu.
Bantçı firmada kenar kalınlığı nedeniyle ekstra kauçuk ihtiyacı.
Kullanılmadığı taktirde bantçı firma kenarları kesip telef etmesi

3.3.3.2. Leno Kenar

Tuck-in kenar yaptıktan sonra tuck-in’nin kenarının sonu ile zemin arası değişik bir iplikle örülerek çözgü ile atkı birbirine bağlanır ve tuck-in kısmı kesilerek telef edilir.
Avantajı: Düzgün ve temiz kenar
Sarım düzgünlüğü
Dezavantajı: Dokuma ve terbiyede kenar telefi (%2.5 civarında)
300 d Tex’lik ekstra polyester kullanımı.(tek ende min. 8 tel)

3.3.3.3 HOT-MELT Kenar

Tuck-in kenar yapıldıktan sonra bu kenarın zeminle kesiştiği yerden elektrikli ısıtıcıyla tuck-in kenar ayrılır ve zeminde atkı ve çözgü birbirine kaynatılır. Rayon ve kevlarda bu proses uygulanamaz.
Avantajı: Düzgün ve temiz kenar
Sarım düzgünlüğü
Çalışma kolaylığı
Dezavantajı: Dokumada ve terbiyede kenar telefi (ortalama bez enine göre %2.5 civarında)

3.4. Oto Döşemelik Kumaşları

Tekstil ürünleri diğer sanayi dallarında ana materyal ve takviye materyalı olarak giderek artan bir şekilde kullanım alanı bulmaktadır. Bu sanayii dalları içinde en fazla tekstil ürünü gerektiren sektör otomobil endüstrisidir.
Yılda 30 milyonu aşkın otomobil üretildiği ve her araç için 5-9 m² kumaş kullanıldığı göz önüne alındığında yalnızca oto döşeme için yaklaşık 250 milyon m²’lik bir pazar ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda görülen eğilimler şunlardır.

- Rejenere (rayon) liflerden mamul kumaşların kullanımı bu liflerin solma ve çürüme özelliklerinin yetersizliği yüzünden oldukça azalmıştır.
- Gittikçe artan oranlarda ipliği boyalı kumaşlar kullanılmaktadır.
- Yüksek oranda ultraviyole ışınları ve ısıya maruz kalan bölümlere solma dayanımı verecek orijinal tasarımlar düşünülmüştür.
- Baş konulacak yerlere özel bir önem verilerek bu kısımlar için yeni konstrüksiyonun geliştirilmesi söz konusudur.
-Köpükle lomine edilmiş nylon ve polyester çözgülü örme kumaşlar stabiliteleri nedeniyledaha çok tercih edilmeye başlanmıştır.

3.4.1. Otomobil Kumaşlarında Aranılan Özellikler

Otomobil kumaşlarında önem taşıyan hususlar; tasarruf açısından ağır kumaşlardan kaçınılarak daha hafif kumaşlara yönelinmesi, bunun yanında kumaşın yüksek teknik özellikleri taşıması ve günlük aplikasyonlara uygun olmalıdır. Polyester ve nylon oto endüstrisinde en fazla aranılan liflerdir. Oto döşeme kumaşlar, yalnızca kullanım rahatlığı ve modaya uygunluk gerektirmekle kalmaz hassas fiziksel özelliklere ihtiyaç gösterir. Buna ilaveten statik elektriklenme meydana gelmesi insan vücudunda istenmeyen bir duruma sebep olabileceği gibi oto otomasyonunda kullanılan elektronik devreleri etkileyebileceğinden oto kumaşlarında statik elektrik oluşumunun kontrol altına alınması gereklidir. Kumaşın antistatik bitim işlemi yapılması ile çözüm sağlanabileceği gibi japon konebo şirketinin geliştirdiği Belltron lifinden yalnızca % 0.1 – 0.2 kadar kullanılması soruna kalıcı ve kesin bir çözüm getirmekte olup kumaşın diğer fiziksel özellikleri etkilememektedir.
Ürün otomobillerin içinde kullanıldığından özel bir takım durumların göz önüne alınması gerekir. Örneğin; trafik kazaları sebebiyle ateşle temas gibi. Polyester (özellikle tekstüre filament) veya nylon ve uygun elyaf olarak dikkate alınmaktadır
Otomobil kumaşının şu haslıklara ve fiziksel özelliklere sahip olması istenmektedir.
Haslıklar:
- Işık haslığı
- Aşınma haslığı
- Sürtünme haslığı
- Pamuklu, polyester, polyamid kumaşları, sulu, asidik ve bazik ortamlarda lekeleme
- Döşemelik kumaşın suyla lekelenme olasılığı

Fiziksel özellikler:
- Metrekare ağırlığı
- Kopma dayanımı
- Kopma uzaması
- Belirli yük altında uzama - Belirli uzamalardaki